32. Międzynarodowy Festiwal Folklorystyczny "Bukowińskie Spotkania"

23 lipca 2021 roku w rumuńskim Câmpulung Moldovenesc rozpoczął się 32. Międzynarodowy Festiwal Folklorystyczny „Bukowińskie Spotkania”. Ten jeden z największych europejskich festiwali folklorystycznych w Europie, przeniósł się do ukraińskich Czerniowiec (20-21.08), stamtąd do Polski – do dolnośląskiego Lubania i Dzierżoniowa (26-29.08), a jego wędrówkę po Europie zakończą „Spotkania” w Jastrowiu i Pile (7-10.10.).

Corocznie „Bukowińskie Spotkania” rozpoczynała ich polska edycja w Jastrowiu i w Pile. Panująca pandemia Covid-19 spowodowała przesunięcia terminów realizacji projektu w 2021 roku. Mimo wielu ograniczeń w roku bieżącym odbyły się już 4 edycje „Bukowińskich Spotkań”, a prezentacje w Jastrowiu i w Pile zakończą promocję bukowińskiej kultury w Europie.

Pomysłodawcą i głównym organizatorem projektu, corocznie – od 1990 roku – jest Regionalne Centrum Kultury – Fabryka Emocji w Pile, realizujące edycję polską i sprawujące nadzór merytoryczny nad całym projektem, koordynując i wspierając działania zagranicznych partnerów, odpowiadających za realizację festiwalu w swoich krajach.

Projekt oparty jest na dwóch równoważnych założeniach: ukazaniu i ochronie bogactwa bukowińskiej kultury ludowej w jej wielonarodowym aspekcie oraz wpisaniu bukowińskiej szkoły współżycia różnych narodów w europejski system wartości zwiększających poszanowanie dla odmienności kulturowej i kompetencji w zakresie komunikacji międzykulturowej, w budowanie społeczeństwa obywatelskiego.

„Bukowińskie Spotkania”, to dzisiaj jeden z największych festiwali folklorystycznych w Europie, to wielkie przedsięwzięcie organizacyjne i logistyczne. W ciągu 32. lat istnienia imprezy Regionalne Centrum Kultury w Pile stało się centrum organizacyjnym festiwalu. Stało się też jednym z najważniejszych ośrodków promujących wielokulturowość Europy Wschodniej, różnorodność i równość kultur, dialog międzykulturowy jako sposób poznawania się, rozwoju i zapobiegania konfliktom, zwłaszcza wśród mniejszości narodowych.

Corocznie w festiwalu uczestniczyło około 150 zespołów z bukowińskim rodowodem, prawie drugie tyle stanowi „zaplecze” dla kolejnych jego edycji. Na tegorocznych arenach „Bukowińskich Spotkań” wystąpiło 68 zespołów: z Polski, Ukrainy, Rumunii i Węgier - prawie 2000 wykonawców. Na festiwalowych scenach w Jastrowiu i Pile zaprezentuje się 14 zespołów z Polski, Ukrainy i Rumunii.

• „Bukowińskie Spotkania” to międzynarodowa prezentacja multietnicznej kultury ludowej Bukowiny, ich założenia oraz kierunki działań, kształtowały się na początku lat 90. XX wieku i były systematycznie poszerzane i doskonalone podczas 28. zrealizowanych edycji festiwalu.
• Niezmiennie koncentrują się wokół celów mających stricte „bukowiński” charakter: kultywowaniu tradycji, folkloru wielonarodowościowego regionu, jakim do dziś pozostaje Bukowina oraz fenomenu społecznego i kulturowego, który zjednał jej przydomek „Małej Europy”, czy „Szwajcarii Wschodu” oraz celów uniwersalnych - promocji dialogu kulturowego, tolerancji międzygrupowej oraz wzajemnego poznawania kultury i historii narodów.
• Na Bukowinie folklor był – i w znacznym stopnie pozostał – zjawiskiem międzykulturowym, zawierającym niepowtarzalne i specyficzne cechy różnych kultur: ukraińskiej, rumuńskiej, polskiej, żydowskiej, węgierskiej, niemieckiej, ormiańskiej i innych. Poprzez folklor i język broniono i zachowywano własną etniczną odrębność i tożsamość, prawo do istnienia, a jednocześnie, poprzez wielorakie kontakty, dochodziło do wzajemnych wpływów i penetracji, krystalizowała się spójność bukowińska.
• Celem festiwalu jest popularyzacja i ochrona tych wartości, które mają wpływ na utrwalanie tożsamości narodowych, umacnianie tradycji i więzi międzyludzkich. Festiwal ma wymiar edukacyjny i promocyjny, jest świętem folkloru i ludzi manifestujących szacunek do odmienności kultur i ich tradycji.
• We współczesnym obrazie kultury przeważa pogląd, że folklor, a tym samym festiwale folklorystyczne to wartości w skali regionalnej. „Bukowińskie Spotkania” dobra te oraz ich obieg przenoszą z lokalnego kręgu w nową, szerszą przestrzeń. Ideą jest maksymalna dostępność, w wymiarze lokalnym – liczne prezentacje plenerowe w centrach miast, umożliwiające otwartość na inne kultury, w wymiarze krajowym i europejskim – promocja kultur narodowych.
• W dobie szybko postępującej globalizacji, kultura ludowa ulega marginalizacji, stając się barwnym dodatkiem do skansenów. Jej żywotność zależy bardzo często od przeglądów i festiwali folklorystycznych, które stają się jedną z nielicznych form manifestacji kultury regionu.
• Liczny udział w festiwalu zespołów wielopokoleniowych, grup młodzieżowych i dziecięcych, buduje gwarancję zachowania tradycji regionalnej. Aktywny udział w projekcie dużej grupy ludzi młodych to dowód, że bukowińska kultura nie ma charakteru „skansenowskiego” lecz jest żywa, zaświadcza o pokoleniowym przekazie tradycji i perspektywie „Bukowińskich Spotkań”.
• „Bukowińskie Spotkania” to projekt realizowany w czterech krajach, koordynowany przez Regionalne Centrum Kultury w Pile. Jego zasięg geograficzny i czasowy wymaga systematycznej współpracy organizatorów festiwalu i środowisk bukowińskich w Polsce, na Ukrainie, w Rumunii i na Węgrzech. Finalny efekt współpracy – festiwal – prezentacja bukowińskiej kultury ludowej, to barwny, widoczny aspekt projektu. Równie ważny, a w wymiarze europejskim najważniejszy – to promocja regionu charakteryzującego się bogactwem relacji międzykulturowych i interetnicznych budowanych na Bukowinie od pokoleń. Działania organizacyjne skierowane są przede wszystkim na tworzenie warunków dla realizacji i manifestacji tychże celów.

Zachęcam do aktywnego kontaktu z wieloetnicznym festiwalem. Jestem przekonany, że po raz dwudziesty dziewiąty, publiczność będzie miała okazję nie tylko do obserwacji, ale i wspólnego tańca, śpiewu i zabawy.

http://bukowina.rck.pila.pl/

Zbigniew Kowalski
Regionalne Centrum Kultury – Fabryka Emocji w Pile