Chojna - miasto z ciekawymi atrakcjami

Pomorze Zachodnie bardzo często pomijane jest przez miłośników zabytków, uznawane za nieciekawe i mało atrakcyjne. To błędne przekonanie, ponieważ bardzo wiele miejscowości tego regionu ma rodowód średniowieczny, miasta lokowane w XII i XIII wieku. Przykładem może być niewielka Chojna, początkowo na Pomorzu, od XIII wieku w Nowej Marchii, której stała się jednym z ważniejszych ośrodków. Miasto szybko się rozwijało i bardzo szybko je obwarowano, podobnie jak inne miasta w okolicy. Do miasta otoczonego murami prowadziły trzy bramy, z których do dzisiaj zachowały się dwie. Bramy początkowo były niewysokie, w późniejszych wiekach rozbudowane o kilka kondygnacji. W murze zbudowano blisko 60 niewielkich czatowni lub baszt łupinowych, z których kilka rozbudowano później do pełnych baszt. W ostatecznej formie na początku XVI wieku miasto miało mury długości 1955 metrów, trzy rozbudowane bramy (dodatkowo bramy przednie i środkowe), basteje przy bramie Świeckiej, 11 pełnych baszt kilku baszt podwieszonych na murze i prawie 50 baszt łupinowych. Obwarowania zaczęto rozbierać już w XVII wieku, poczynając od rozbudowanych przedbrami, które zaczynały utrudniać ruch. W miejscu zniwelowanych wałów zakładano tereny zielone. Do dzisiaj zachowała się 1500 metrów muru w bardzo rożnym stanie, dwie bramy, osiem pełnych baszt i 29 baszt łupinowych. Więcej na zdjęciach - https://discover.pl/chojna/.

Mury miejskie budowano dosyć szybko po lokacji miasta. Poczałkowo były to obwarowania ziemno-drewniane, później mury kamienne, podwyższane cegłą lub ceglane na kamiennych podmurówkach. Fundamenty do zwykle duże głazy, wypełniane mniejszymi i spajane zaprawą. Do budowy murów stosowano technikę „opus emplectum”, polegająca na budowie zewnętrznych warstw murów i zalewaniem środka wypełnieniem z gruzu pomieszanego z zaprawą. Taka metoda była szybsza i tańsza, chociaż mury mniej trwałe. Dla wzmocnienia przewiązywano je cegłami na całej grubości. Sposobów budowy było wiele i od miasta zależało jw jaki sposób zbuduje swoje mury. W systemie murów istotna role odgrywały baszty, służące do obrony przedpola, a że były wysunięte poza mur, chroniły również teren wzdłuż muru. Początkowo były to półbaszty lub baszty łupinowe, z czasem kilkukondygnacyjne baszty zamknięte. W późniejszych wiekach budowano także basteje i inne elementy umocnień przystosowane do broni strzeleckiej.

Brama Barnkowska Chojna

Spacer wzdłuż murów zaprowadzi nas do nieistniejącej bramy prowadzącej na północ miasta, a za nią rośnie platan klonolistny, który ma około 300 lat i możliwe, że jest najstarszym drzewem tego gatunku. Obwód pnia wynosi ponad 10 metrów. W centralnym miejscu miasta stoi Kościół Mariacki, piąty najwyższy kościół w Polsce, początek budowy w XV wieku. Kościół Mariacki powstał w miejscu wcześniejszego kościoła zbudowanego przez templariuszy. Starszym zabytkiem sakralnym jest klasztor poaugustiański wraz z kościołem św. Trójcy budowany od XIII wieku. Po reformacji kościół stał się magazynem, a w klasztorze urządzono szpital. Od końca XVII wieku był to na powrót kościół protestancki.

Spacer po Chojnie uświadamia nam, że w w małych miasteczkach Pomorza można zobaczyć wiele starych zabytków. Szkoda tylko, że zniszczone w wojnie centra starych miast zabudowano czasami szkaradnymi budynkami bez żadnego stylu.