„Pamięci chłopów i ziemian, którzy zapłacili najwyższą cenę za polskość Pomorza” – głosi napis na pomniku, który dziś (29 sierpnia) został odsłonięty w toruńskim Parku Pamięci. Instalacja poświęcona jest mieszkańcom wsi, chłopom i ziemianom, zamordowanym w ramach, określanej obecnie jako zbrodnia pomorska, ludobójczej akcji „odpolszczania” północno-zachodniej części polskich ziem, przyłączonych wkrótce po napaści Niemiec na Polskę w 1939 roku do III Rzeszy.

- Instalacja składa się z dwóch elementów – części wykonanej z czarnego granitu, rzeźbionej w taki sposób, aby przypominać orkę, czynność, która kojarzy się z przygotowaniem pola pod zasiew i nowe życie. Tutaj gwałtownie przerwana zastygła w kamieniu staje się symbolem śmierci, przemocy i okrucieństwa zbrodni pomorskiej – wyjaśnia autor pomnika Zbigniew Mikielewicz. – Zamysł drugiego elementu będzie realizowany na wydzielonym za pomnikiem terenie, na którym wysiewane będzie zboże. Okres wegetacyjny symbolizować będzie cykl życia, tak dobrze rozumiany przez mieszkańców wsi, a coroczny rytuał zasiewów i zbiorów będzie wyrazem naszej żywej pamięci o tych, którzy za polskość Pomorza zapłacili najwyższą cenę – dodaje artysta.

Park Pamięci Ofiar Zbrodni Pomorskiej 1939 to symboliczne miejsce upamiętnienia polskich obywateli bestialsko zamordowanych przez niemieckich okupantów w pierwszych miesiącach II wojny światowej.