Dnia 9 października 2025 roku w miejscowości Słupówko odbyły się uroczyste obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 r., które poprowadził Dyrektor Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury i Rekreacji w Mroczy Łukasz Piotrowski. Uroczystości zgromadziły przedstawicieli władz samorządowych, instytucji, organizacji społecznych, szkół, pocztów sztandarowych oraz mieszkańców Gminy Mrocza i okolicznych miejscowości.

Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 r., ustanowiony przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 2023 roku, przypada 2 października. Upamiętnia on dziesiątki tysięcy Polaków zamordowanych przez niemieckiego okupanta w pierwszych miesiącach II wojny światowej. Szczególnie tragiczny los spotkał wówczas mieszkańców Pomorza – przedstawicieli inteligencji, duchowieństwa, działaczy społecznych i wielu zwykłych obywateli, których jedyną winą była przynależność do narodu polskiego.

Uroczystości rozpoczęły się w południe w miejscu pamięci, przy obelisku upamiętniającym pomordowanych mieszkańców Mroczy i okolic. Po uroczystym wstępie i słowach refleksji odśpiewano Hymn Państwowy, odegrany przez sekcję orkiestry działającej przy Niepublicznej Szkole Podstawowej w Kosowie. Wydarzenie było częścią projektu szkoły realizowanego w ramach konkursu „Powstanie Wielkopolskie 1918–1919 na Krajnie i Pałukach. Zbrodnia Pomorska 1939”, organizowanego przez Powiat Nakielski.

Organizatorami obchodów byli: Dyrektor Oddziału Instytut Pamięci Narodowej w Gdańsku dr Marek Szymaniak, Burmistrz Miasta i Gminy Mrocza Jarosław Okonek oraz Dyrektor Niepublicznej Szkoły Podstawowej w Kosowie Jadwiga Winiaszewska.

Wartę honorową przy obelisku pełniły uczennice Technikum Mundurowego BZDZ w Mroczy – Julia Walczak i Zuzanna Wróblewska. Poczty sztandarowe wystawili:

• Technikum Mundurowe Bydgoskiego Zakładu Doskonalenia Zawodowego im. Powstania Wielkopolskiego  w Mroczy.
• OSP Drzewianowo oraz proporzec Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej w Drzewianowie
• Szkoła Podstawowa im. Wojska Polskiego w Mroczy
• Szkoła Podstawowa im. Adama Mickiewicza w Witosławiu
• Szkoła Podstawowa im. Mieczysława Droboszewskiego w Wąwelnie
• Niepubliczna Szkoła Podstawowa Stowarzyszenia KMK KOS w Kosowie

W uroczystości wzięli udział przedstawiciele:

• władz powiatowych: Starosta Nakielski Krzysztof Błoński oraz Radny Rady Powiatu Nakielskiego Jarosław Odrobiński
• władz gminnych: Wiceprzewodniczący Rady Miejskiej Tomasz Tarnolicki, Radny Rady Miejskiej Grzegorz Biliński oraz Sebastian Sobieszczyk, Skarbnik Miasta i Gminy Mrocza Edyta Deja, Kierownik Referatu Obsługi Komunalnej Paweł Górecki oraz Pełnomocnik ds. realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii Gminy Mrocza Radosław Mrugowski.
• Instytut Pamięci Narodowej z Bydgoszczy Naczelnik Edyta Cisewska oraz Kierownik Referatu Edukacji Narodowej Mirosław Sprenger
• Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 koło im. ppor. Franciszka Borzycha w Mroczy Prezes Maria Nowacka oraz Agnieszka Delestowicz
• Warsztat Terapii Zajęciowej w Mroczy Jolanta Binikaowska, Aleksandra Paliwoda, Paweł Żerdziński,
• Harcerze Nieprzetartego Szlaku działających przy WTZ w Mroczy Oliwia Adamczyk-Danielewska, Edward Barnat
• Dyrektor Technikum Mundurowego BZDZ im. Powstania Wielkopolskiego w Mrocza Maria Jolanta Miler
• Dyrektor Szkoły Podstawowej im. Wojska Polskiego w Mroczy Agnieszka Klebs,
• Dyrektor Szkoły Podstawowej im. Adama Mickiewicza w Witosławiu Violetta Erdmann wraz z uczniami,
• Dyrektor Niepublicznej Szkoły Podstawowej „KMK KOS” w Kosowie Jadwiga Winiaszewska oraz Wicedyrektor Iwona Pacholska wraz z uczniami,
• Delegacja Szkoły Podstawowej im. Mieczysława Droboszewskiego w Wąwelnie Ewa Czepluch oraz Joanna Zielonka,
• Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Integracji Środowiska Wiejskiego Sołectwa Kosowoi n”KMK KOS’ w Kosowie Prezes Mateusz Rymaszewski,
• Klub Prawa i Sprawiedliwości koło w Mroczy Justyna Ostrowska,
• Sołtys Sołectwa Ostrowo Józef Mickner,
• Rada Sołectwa Drzewianowo Monika Kierońska oraz Beata Kołodziejek,
• Kazimierz Urban wraz  z rodzina- wnuczek zamordowanego ,
• Sołtys Sołectwa Mierucin Tomasz Hejna z Radą Sołecką
• Sołtys Sołectwa Skoraczewo Anna Kot z Radą Sołecką
• przedstawiciele Nadleśnictwa Runowo: Leśniczy Robert Domański oraz Leśniczy Andrzej Pokrzywka,
• Kierownik Ogniwa Prewencji Komisariatu Policji w Mroczy Piotr Majewski,
• Komendant Miejsko-Gminnego Związku OSP RP w Mroczy mł. bryg. Paweł Przybylski
• Przedstawiciele Ochotniczej Straży Pożarnej w Drzewianowie,
• mieszkańcy wsi Drzewianowo.

 Szczególne miejsce w uroczystości zajęła młodzież szkolna, której obecność była wyrazem troski o przekazywanie pamięci historycznej kolejnym pokoleniom.

W przemówieniu Starosta Nakielski Krzysztof Błoński wyraził głębokie uznanie wszystkim, którzy przyczyniają się do zachowania pamięci  Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskie w 1939 roku. Podkreślił, iż dzięki wspólnym wysiłkom prawda o wydarzeniach w 1939 roku trwa i pozostaje przestrogą na przyszłość.

Część historyczną poprowadził Radny Powiatu Nakielskiego, major rezerwy Jarosław Odrobiński, który przybliżył tragiczne wydarzenia z 1939 roku. Wspomniano m.in. masowe egzekucje, które miały na celu wyniszczenie polskiej warstwy przywódczej i inteligencji na Pomorzu. Kulminacyjnym momentem uroczystości był Apel Pamięci, podczas którego przywołano imiona ofiar i miejsca zbrodni. Wspominano nauczycieli, księży, urzędników, rolników, robotników i harcerzy – zwykłych mieszkańców regionu, zamordowanych tylko dlatego, że byli Polakami.

Naczelnik Instytutu Pamięci Narodowej z Bydgoszczy Edyta Cisewska w swoim wystąpieniu uzupełniła rys historyczny wydarzeń toczących się na terenie naszej Gminy oraz okolicznych miejscowości.

W atmosferze powagi i zadumy delegacje złożyły kwiaty i znicze pod obeliskiem i krzyżem upamiętniającym ofiary. W tle rozbrzmiewały utwory muzyczne – „Wolność Te Deum” w wykonaniu Marka Bałaty oraz „Śpij Kolego – Cisza Wojska Polskiego” i „Rota”, które dodatkowo podkreśliły podniosły charakter uroczystości.

Na zakończenie głos zabrał Pełnomocnik Burmistrza Miasta i Gminy Mrocza Radosław Mrugowski, który podziękował wszystkim uczestnikom za obecność i wspólne uczczenie pamięci ofiar. Podkreślił, że te obchody są nie tylko hołdem dla pomordowanych, ale przypomnieniem, że nasza historia jest zobowiązaniem.

Uroczystości zakończyło wyprowadzenie pocztów sztandarowych

Autor: Dorota Patuła Referat Obsługi Administracyjnej i Promocji